De nieuwe KLM-CEO Marjan Rintel is nog geen vijf maanden in functie en wordt nu al geconfronteerd met ernstige vragen over de toekomst van de luchtvaartmaatschappij die zij leidt.
De Amsterdamse luchthaven Schiphol, de spil van KLM’s operatie, heeft het aantal passagiers tot maart beperkt vanwege personeelsproblemen. Maar terwijl het personeelsbestand zich uiteindelijk zal herstellen, wil de Nederlandse regering nog een stap verder gaan. Een voorgesteld klimaatbeleid zou het aantal vluchten vanaf november volgend jaar beperken tot 440.000 per jaar; dat zijn ongeveer 57.000 vluchten minder dan in 2019. En een permanente beperking van het aantal vluchten zou het voor KLM onmogelijk kunnen maken om van de pandemie te herstellen, om niet te zeggen eruit te groeien.
De Nederlandse regering moet “een evenwichtige aanpak volgen”, zei Rintel in een exclusief interview met Airline Weekly in New York. “Hopelijk kunnen we in de tussentijd met de Nederlandse regering bespreken dat er betere oplossingen zijn.”
Met “betere” oplossingen verwees ze naar andere manieren waarop de Nederlandse regering de luchtvaartsector zou kunnen helpen om de emissies en het lawaai te verminderen, zonder de vluchten op Schiphol kunstmatig te beperken. KLM’s orderboek van nieuwe Airbus, Boeing en Embraer vliegtuigen bijvoorbeeld, vermindert het brandstofverbruik – en de uitstoot – met ongeveer een kwart en het lawaai met maximaal 50 procent in vergelijking met oudere vliegtuigen, aldus Rintel. Bovendien zou de modernisering van de luchtverkeersleiding in het zo goed als vastgelopen gemeenschappelijk Europees luchtruim de uitstoot verminderen door kortere vliegroutes.
KLM heeft 100 Airbus A320neo- en A321neo-toestellen in bestelling, zeven Boeing 787-10-toestellen en 13 Embraer E195-E2-toestellen. De meeste nieuwe vliegtuigen zullen oudere modellen in de vloot van de luchtvaartmaatschappij vervangen.
Maar als het plafond wordt ingevoerd, kan KLM zich gedwongen zien routes te schrappen en worden haar groeivooruitzichten ernstig beperkt. De luchtvaartmaatschappij heeft al gezegd dat vluchten naar bestemmingen als Boston, Osaka, Porto en Tel Aviv in gevaar kunnen komen. En zonder de mogelijkheid om nieuwe vluchten toe te voegen, zou KLM voorbestemd kunnen zijn om steeds hogere kosten te maken zonder de mogelijkheid om deze te compenseren met nieuwe inkomsten. De enige groeimogelijkheid zou zijn om grotere vliegtuigen in te zetten op de vluchten die zij al uitvoert.
“We hebben over een paar weken besprekingen met hen, dus hopelijk staan ze in ieder geval open om te luisteren en te discussiëren”, zei Rintel toen haar werd gevraagd of ze de regering ontvankelijk achtte voor het standpunt van KLM. “Hopelijk kunnen we in ieder geval de ambitie (om uitstoot en geluid te verminderen) bespreken, en kijken waar onze ambitie hetzelfde is, en hoe we die ambitie kunnen realiseren.”
Rintel kwam in juli aan de top bij KLM na het vertrek van lange tijd CEO Pieter Elbers naar IndiGo. Ze was eerder acht jaar CEO van de Nederlandse spoorvervoerder NS en werkte daarvoor zowel bij KLM als bij luchthavenexploitant Schiphol Group.
Als voormalig spoorbestuurder ziet zij een grote belofte in lucht-spoorverbindingen als een methode om de koolstofuitstoot te verminderen. Om het goede voorbeeld te geven, nam Rintel de trein naar Parijs vanuit Amsterdam op een van haar eerste reizen naar het hoofdkantoor van de groep als CEO van KLM.
“We moeten echt bevorderen dat we binnen 500 kilometer met de trein gaan – 500, 600 kilometer,” zei Rintel. KLM heeft al “veel stoelblokken” in de Thalys-treinen die Schiphol verbinden met Brussel en Parijs, die de luchtvaartmaatschappij volgens haar zal gebruiken om de verbindingen bij reizigers te promoten. Rintel voegde eraan toe dat de maatschappij een van haar vijf dagelijkse vluchten Amsterdam-Brussel heeft vervangen door een trein; ze zei niet of ze de overige vier vluchten zou vervangen.
Rintels optimisme over de belofte van lucht-spoorverbindingen is een verandering ten opzichte van het realistische standpunt van haar voorganger. Terwijl Elbers de partnerschappen waar mogelijk steunde, zei hij vorig jaar dat overheidsmiddelen “effectiever kunnen worden gebruikt voor investeringen in synthetische brandstoffen, (en) in een gemeenschappelijk Europees luchtruim” om de reductie-doelstellingen te bereiken.
“We kunnen niet de vraag bieden waar klanten om vragen”, zei Rintel toen haar werd gevraagd naar de reisvraag deze winter, met name tijdens het historisch trage eerste kwartaal, en zij herhaalde het standpunt van directieleden van Air France-KLM in oktober. De KLM-capaciteit zal ongeveer 20 procent onder het niveau van 2019 blijven totdat Schiphol het passagiersplafond opheft, wat na december zou kunnen gebeuren, zei ze. Rintel toonde zich relatief weinig bezorgd over de hoge inflatie en energieprijzen waarmee Europeanen deze winter worden geconfronteerd.
Rintel is de eerste vrouwelijke leider van KLM in haar meer dan honderdjarige geschiedenis en een van slechts een handvol vrouwelijke CEO’s van luchtvaartmaatschappijen ter wereld. Anderen zijn Anne Rigail bij Air France, Christine Ourmières-Widener bij TAP Air Portugal en Linda Markham bij Cape Air. Stephanie Tully wordt in januari topvrouw bij Jetstar, een dochteronderneming van de Qantas Group.